Hoe duurzaam wordt het Duurzaam Jacht gebouwd?

Dan kunnen we de vraag beantwoorden of het jacht duurzamer is in staal of in composiet. Staal is weliswaar zwaarder, maar kan worden gerecycled. Composieten kunnen door de shredder om vervolgens als grondstof voor laagwaardiger producten te worden gebruikt. Hier gaan we uitvoerig op in. Verder kijken we naar de andere stoffen en producten in het jacht gebruikt worden.

Verder kijken we naar de andere stoffen en producten in het jacht gebruikt worden.

 

Levenscycli vergeleken

Er bestaan voor zover bekend geen levenscyclusanalyses (LCA) van jachten. Wel is er een onderzoek geweest naar de LCA van verschillende soorten bruggen. Het aardige is dat bruggen en jachten in dit geval vergelijkbaar zijn. Beide zijn bouwwerken die een bepaalde sterkte en constructie moeten hebben, een vergelijkbare levensduur hebben en dus in het bouwmateriaal vergelijkbaar zijn. In 2009 heeft BECO, een internationaal adviesbureau voor duurzame ontwikkeling in Rotterdam, een LCA uitgevoerd. Hierin wordt een 12 meter lange brug  in staal, in beton en in composiet (glasvezel en polyesterhars) uitgewerkt.

Er is op drie manieren gemeten:

• in termen van energie,

• in termen van de zogenaamde ‘carbon footprint’

• in termen van het milieu-effect.

 

Opvallend is dat de in composiet (glas/polyesterhars) gebouwde brug het op alle fronten wint van de stalen, de betonnenen de koolstofcomposiet variant.

In termen van energie kost het bouwen van een glasvezelcomposiet brug 2700 GigaJoule minder dan eenzelfde brug die gebouwd wordt in staal. Ook won glasvezelcomposiet het van beton en van de koolstofvezel variant.

In termen van de carbon footprint, wint de composietbouw het ook, zoals we zien in bijgaande grafiek. De stalen variant laat met ruim 150 CO2-equivalenten drie keer meer broeikasgassen achter. Zie de grafiek hiernaast.

Tenslotte is de milieu-impact gemeten. Hiervoor is  de zogeheten Eco-indicator 99 gebruikt. Hiermee wordt door een puntentelling de schade bepaald aan de menselijke gezondheid, aan de eco-systemen en de kwaliteit van de grondstofvoorraden. Onderstaande grafiek laat zien dat ook nu de glasvezelcomposiet brug veruit de laagste milieuschade heeft.

(bron: BECO, Rotterdam, 2009)

De onderzoeksresultaten veranderden niet wezenlijk als het element ‘hergebruik’ erbuiten werd gehouden. Het betekent dat op het totaal, het nadeel van composiet als niet hoogwaardig herbruikbare grondstof, niet zwaar meer meetelt. Het is te verklaren, omdat het hergebruiken van staal erg veel energie vraagt en dus het milieu behoorlijk belast als het wordt omgesmolten en gewalst.

 

Conclusie LCA

De vergelijking tussen de bouw van een kleine brug en een jacht kan op onderdelen mank gaan. Maar de verschillen uit het onderzoek blijken zo groot, dat het bouwen in composiet ook voor het Duurzaam Jacht de voorkeur verdient. We kunnen het ook omdraaien: het zou niet meer verantwoord zijn om het Duurzaam Jacht in iets anders dan in composiet te bouwen.

 

Een stap verder: vinylester

Aanvankelijk was idee om het Duurzaam Jacht met epoxyhars te bouwen in plaats van polyester. Met epoxy zou namelijk veel dunner en lichter gewerkt kunnen worden en dat levert een lichter jacht op dat dus duurzamer kan varen. Nadeel van epoxy is de hogere prijs. Het Duurzaam Jacht moet een voorbeeldjacht zijn voor zoveel mogelijk mensen, het moet laten zien dat duurzaam varen voor velen bereikbaar is. Epoxy maakt de drempel hoger. Na overleg metMCtechnics bleek vinylester een prachtige oplossing. De epoxy zou in principe koud verwerkt worden en uit de informatie bleek dat vinylester, dat ook koud wordt verwerkt, een nagenoeg even sterk resultaat zou opleveren. Behalve de prijs is ook het voordeel, dat voor de productie van vinylester minder energie nodig is dan voor epoxy. Duurzamer dus.

 

Alle hout FSC

Amsterdam Fijnhout levert alle eiken fineer met FSC keur. Ook het watervaste multiplex voor zwaard en roeren, en het hout voor handgrepen en helmstokken, hebben het FSC-keur. Er komt dus geen ‘fout hout’ op. Zo mogelijk wordt ook tropisch hardhout als teak geheel vermeden. Het betekent dat het hout uit verantwoord beheerde bossen komt, zowel voor het milieu als de mens.

 

En verder

 

• De Rolls accu's van Hoornweg zijn in principe van hergebruikte materialen.

• Over de zonnepanelen staat vast dat het in Noordwest Europa ongeveer drie jaar duurt voordat de energie die nodig is om een compleet systeem te maken en te installeren, is teruggewonnen. (bron: NODE, http://www.energieplatform.nl/energieopties/zonnecellen/ )

• De huiddoorvoeren van Rosch marine  zijn de enige kunststof tru hull fittings die CE-goedgekeurd zijn. Metalen (meestal messing, soms bronzen) huiddoorvoeren zullen doorgaans door corrosie vergaan, wat bij de kunsstoffen variant niet gebeurt. De kunststoffen huiddoorvoeren zijn daarmee duurzamer.
  
  

We blijven met elk volgend product aan boord de duurzaamheid nagaan. Dat doen we door ons ten eerste af te vragen: “Is het wel nodig?’ De tweede vraag is: “Kan het  niet duurzamer?” Bijvoorbeeld, het artikel dat u nu leest, verschijnt niet op papier, maar digitaal via internet. En maken we een papieren brochure, dan is het papier waarop ze zijn geprint, natuurlijk hergebruikt.  Iedereen duurzaam.